Upadek FTX, jednej z największych na świecie giełd kryptowalut, wywołał duże poruszenie i przyniósł obawy związane z destabilizacją całego rynku aktywów cyfrowych. W ciągu kilku dni fortuna założyciela FTX, Sama Bankmana-Frieda, spadła z prawie 16 miliardów dolarów do zera. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być różnorodne i złożone, ale jednym z czynników mogło być zwiększone ryzyko wynikające z wysokiego poziomu dźwigni finansowej, jaką stosowała giełda. Ponadto niskie obroty na rynku kryptowalut mogły wpłynąć na spadek wpływów z prowizji dla giełdy. Jednakże, aby dokładnie zrozumieć przyczyny upadku FTX, konieczna jest szczegółowa analiza sytuacji.

Działalność giełdy kryptowalutowej FTX

Przez długi czas FTX cieszyła się naprawdę silną pozycją, uznawano ją za trzecią co do wielkości giełdę kryptowalutą na świecie. Giełda FTX była częścią grupy ponad 100 spółek zjednoczonych pod wspólną własnością Sama Bankmana-Frieda i jego współpracowników, Gary’ego Wanga i Nishada Singha. 

Model biznesowy FTX opierał się na pobieraniu prowizji od transakcji dokonywanych przez użytkowników oraz na zyskach z handlu wewnętrznego. Giełda wprowadziła  także swoją kryptowalutę FTT. Ponadto FTX była znana z szybkiej realizacji zamówień oraz z oferowania szerokiego zakresu kryptowalut, w tym tych mniej popularnych, które nie są dostępne na innych giełdach.

W ramach swojej działalności FTX oferowała również program partnerski dla influencerów kryptowalutowych i zaproszenie do partnerstwa z innymi firmami w celu wprowadzenia nowych produktów na rynek. Dla przykładu W 2021 roku FTX nawiązała strategiczne partnerstwo z amerykańskim zespołem sportowym Miami Heat, które doprowadziło do zmiany nazwy stadionu z American Airlines Arena na FTX Arena. 

Co ciekawe znane persony ze świata polityki jak były prezydent USA Bill Clinton i były brytyjski premier Tony Blair, występowali na konferencjach z prezesem FTX. Również sam Bankman-Fried przez pewien czas cieszył się nieposzlakowaną opinią? Co zatem poszło nie tak? 

Co było powodem upadku?

Upadek giełdy kryptowalutowej FTX spowodował niemałe zamieszenia i wywołał chwilowy kryzys zaufania do całego rynku aktywów cyfrowych. Wielu znawców branży uważa, że był to jeden z najgłośniejszych i jednocześnie najmniej spodziewanych upadków w historii związanej z działalnością amerykańskich korporacji. Naturalne wydaje się to, że zaczęto się zastanawiać, jak mogło dojść do takiej sytuacji, skoro giełda była poważna przez poważnych inwestorów finansowych.

Kiedy założyciel spółki Bankman-Fried zrezygnował ze swojego stanowiska, jego następcą został John Ray III, amerykański specjalista ds. upadłości, który wcześniej nadzorował upadek Enronu. Stwierdził on, że nigdy wcześniej nie spotkał się z tak dużym brakiem kontroli i wiarygodnych informacji finansowych. Czy zatem wcześniejszy sukces tej giełdy kryptowalutowej opierał się jedynie na świetnym wizerunku, a sprawy wewnętrzne związane z działalnością FTX zostały zaniedbane? 

Ważny jest fakt, zgodnie z którym aktywa spółki były w dużym stopniu zależne od wartości emitowanej przez nią samą tokena. Warto zaznaczyć, że w tamtym czasie ilość tokena FTT, który był w obiegu, była bardzo mała. Tylko niewielka ilość tokenów została wpuszczona do wolnego obrotu, co spowodowało, że cena była relatywnie wysoka. W sytuacji, gdy konieczne było szybkie upłynnienie dużej ilości tych samych tokenów, kapitał firmy oparty na nich mógł okazać się fikcyjny.

Token FTT był wyemitowany przez giełdę kryptowalutą FTX, jako sposób na pozyskanie kapitału i rozwój firmy. Zgodnie z obietnicami giełda miała odkupić część tokenów, wykorzystując zyski ze swojej działalności. Jednak, według wycieku dokumentów do serwisu informacyjnego CoinDesk, fundusz hedgingowy grupy Alameda wykorzystywał FTT do udzielania ryzykownych pożyczek oraz handlu skryptami firmowymi. Odkrycie to wywołało obawy wśród inwestorów o wiarygodność i stabilność giełdy FTX.

Ponadto jeden z głównych posiadacz FTT, konkurencyjna giełda Binance, ogłosił sprzedaż swoich udziałów, co wywołało lawinowy spadek wartości tokena FTT i doprowadziło do sytuacji, w której klienci starali się wypłacić swoje środki z giełdy.

Nie miała ona możliwości przyjmowania przelewów bankowych, więc klienci wysyłali pieniądze do Alameda, a FTX zasilała ich konta. Ale rzeczywiste pieniądze nigdy nie zostały przekazane.

Sytuacja związana z trudnym położeniem FTX, zwróciła uwagę na ryzyka związane z pożyczkami kryptowalutowymi, szczególnie w przypadku korzystania z tokenów emitowanych przez giełdy krypto. To również unaocznia, jak ważne dla firm działających w branży kryptowalut jest zachowanie transparentności i stabilności, aby budować zaufanie inwestorów. 

Co los FTX mówi nam o kryptowalutach?

Wydarzenie związane z upadkiem FTX po raz kolejny pokazały, że brak regulacji może doprowadzić do poważnych konsekwencji, nie tylko dla samej giełdy, ale też dla tysięcy osób, inwestujących swoje środki w aktywa cyfrowe. Jednak wydaje się, że ta sytuacja miała również pozytywne strony, gdyż zaczęto się zastawiać, jakie zmiany należy wdrożyć do branży kryptowalut, aby historia się nie powtórzyła. Nie jest tajemnicą, że bezpieczeństwo i zaufanie klientów, to podstawa prawidłowego działania rynku krypto.

Upadek FTX dobitnie pokazał, że branża kryptowalut nadal się rozwija i potrzebuje wprowadzenia większej liczby regulacji. Wydaje się, że te zmiany zaczęto wprowadzać, a dobrym tego przykładem są pytania związane z USDT. Pojawiły się wątpliwości czy rzeczywiście posiada taki wymiar zabezpieczenia, jaki deklaruje Tether Limited. Dlatego też Tether zostały zobowiązane do przedstawienia dokumentów, które potwierdzają odpowiednie pokrycie USDT w dolarze. 

Jakie wnioski z tej sytuacji może wyciągnąć przeciętny użytkownik kryptowalut? Możliwe, że nie ma sensu trzymać swoich aktywów kryptowalutowych w depozycie, nawet u największych graczy rynkowych. Należy też unikać inwestycji w tokeny, których tylko niewielkie ilości zostały dopuszczone do obrotu na rynku, gdyż znacznie większe zasoby tych tokenów są kontrolowane przez ich emitentów. Choć z każdym rokiem sytuacja na rynku krypto zmienia się na lepsze, to trzeba pamiętać, że jest on nadal w dużej mierze nieuregulowany. Ze względu na to ważna jest ostrożność oraz zapoznanie się z każdym projektem kryptowalutowym przed podjęciem inwestycji.