Zdecentralizowana tożsamość to nowa koncepcja Web3 oparta na strukturze zaufania do zarządzania tożsamością. Takie zdecentralizowane zarządzanie tożsamością obejmuje podejście do administrowania tożsamością i dostępem, które umożliwia ludziom generowanie, zarządzanie i kontrolowanie ich danych osobowych (PII) bez scentralizowanej strony trzeciej, takiej jak rejestr, dostawca tożsamości lub urząd certyfikacji.

Znaczenie zdecentralizowanej tożsamości

Dlaczego tożsamość zdecentralizowana stała się obecnie tak ważnym zagadnieniem? Zacznijmy od początku. Okazuje się, że brak oficjalnego dowodu tożsamości może znacznie ograniczyć wolność człowieka i utrudnić dostęp do podstawowych usług takich, jak opieka zdrowotna czy bankowość. Zgodnie z danymi, które udostępnił Bank Światowy, aż 1 miliard naszej populacji, nie posiada ważnego dokumentu tożsamości. W związku z tym ogromna część ludności ma ograniczoną możliwość uczestniczenia w życiu społecznym. 

Dodatkowo tradycyjne scentralizowane systemy identyfikacji danych mają wiele wad i niosą ze sobą ryzyko związane z naruszeniem bezpieczeństwa. Niestety brak odpowiednich zabezpieczeń jest przyczyną tego, że scentralizowane bazy stają się atrakcyjnym celem hakerów. W konsekwencji dochodzi do kradzieży tysięcy, a nawet milionów danych klientów od największych sprzedawców detalicznych.

Więc czy jest zdecentralizowana tożsamość i jakie jest jej znaczenie? Można uznać, że jest to rozwijająca się technologią zgodnie, z którą dane związane z tożsamością powinny być przechowywane wyłącznie przez osoby reprezentujące tę tożsamość. Dzięki temu założeniu użytkownicy mają możliwość tworzenia i kontrolowania swoich cyfrowych tożsamości i nie muszą polegać na zewnętrznych dostawcach usług. Można też stwierdzić, że zdecentralizowana tożsamość cyfrowa odnosi się do systemu, który w pewny sposób zmierza do wyparcia scentralizowanego sposobu zarządzania tożsamością przy użyciu technologii blockchain.

Warto też dodać, że w zdecentralizowanych systemach tożsamości technologie takie, jak blockchain pełnią kluczową rolę w potwierdzaniu autentyczności tożsamości. Dzięki odpornej na manipulacje strukturze technologia blockchain pozwala na bezpieczne zarządzanie danymi osobowymi i ich przechowywanie. 

Czym jest tożsamość suwerenna?

Można uznać, że pojęcie samosuwerennej tożsamości jest rdzeniem idei związanej z tożsamością zdecentralizowaną. Tożsamość suwerenna odnosi się również do koncepcji mówiącej, że jednostka powinna mieć kontrolę nad swoją tożsamością cyfrową i danymi osobowymi. W kontekście tradycyjnych systemów tożsamości, dane osobowe są zwykle przechowywane przez instytucje, takie jak rządy, korporacje czy platformy internetowe. Koncepcja tożsamości suwerennej zmierza do przesunięcia kontroli nad danymi z tych instytucji do jednostki, umożliwiając jej większą autonomię i prywatność.

Pojęcie samosuwerennej tożsamości zakłada, że zamiast posiadania wielu tożsamości na różnych platformach lub polegania na jednej tożsamości zarządzanej przez stronę trzecią, użytkownicy posiadają cyfrowe portfele, w których przechowywane są różne dane uwierzytelniające. Te dane są dostępne za pośrednictwem zaufanych aplikacji.

Decentralizacja tożsamości – perspektywy i zagrożenia

Jeśli chodzi o pozytywne aspekty, to wydaje się, że kluczowym pojęciem jest kontrola. Decentralizacja tożsamości daje użytkownikom większą kontrolę nad swoimi danymi osobowymi. Mogą samodzielnie zarządzać swoją tożsamością, udostępniać tylko te informacje, które uznają za konieczne, oraz kontrolować, komu i w jakim celu przekazują swoje dane. Można więc stwierdzić, że zdecentralizowana tożsamość zapewnia większą niezależność.

Dzięki technologii kryptograficznej i wykorzystaniu blockchaina tożsamość zdecentralizowana może zapewniać wyższy poziom bezpieczeństwa. Technologia blockchain, która jest zaszyfrowanym, zdecentralizowanym systemem przechowywania danych, została zaprojektowana w taki sposób, aby być bezpieczną, elastyczną i niepodatną na nieautoryzowany dostęp. Znacząco zmniejsza to ryzyko kradzieży danych użytkownika lub ich wykorzystania w nieuprawniony sposób przez atakujących.

Kolejną zaletą jest to, że zdecentralizowane zarządzanie tożsamością może pomóc również organizacjom zwiększyć poziom bezpieczeństwa i poprawić zgodność z przepisami dotyczącymi danych osobowych. Jak wiadomo, grożą im sankcje i grzywny nawet za niezamierzone naruszenia zasad lub naruszenia danych. Dzięki zdecentralizowanym zarządzaniu tożsamością organizacje mają możliwość gromadzenia i przechowywania mniejszej ilości danych dotyczących tożsamości, co upraszcza ich obowiązki w zakresie zgodności i zmniejsza ryzyko cyberataków i niewłaściwego wykorzystania informacji. 

Dla porównania tradycyjne modele zarządzania tożsamością często polegają na gromadzeniu i przechowywaniu dużej ilości danych użytkowników w jednym centralnym miejscu. To tworzy potencjalne ryzyko związane z atakami cybernetycznymi, ponieważ naruszenie jednego punktu może prowadzić do ujawnienia wszystkich zgromadzonych informacji. Natomiast w zdecentralizowanym zarządzaniu tożsamością dane użytkowników są rozproszone i przechowywane na różnych urządzeniach lub sieciach.

Wydaje się więc, że zastosowanie technologii opartej na zdecentralizowanej tożsamości mogłoby wprowadzić znaczące zmiany, jednak wdrożenie jej jest niemałym wyzwaniem. Nadal szuka się rozwiązania, które pomoże wykorzystać tę technologię na szeroką skalę. Mimo wielu zalet nie zyskała ona powszechnej akceptacji, co więcej wiele osób nawet nie słyszało o jej istnieniu. Ponadto Implementacja zdecentralizowanych systemów tożsamości może być technicznie wymagająca. Konieczne jest posiadanie zaawansowanej wiedzy i infrastruktury technologicznej, co może stanowić barierę dla niektórych organizacji i użytkowników.

Innym istotnym aspektem jest konieczność przezwyciężenia przestarzałych systemów i przepisów. Jednak przejście na zdecentralizowaną tożsamość wymaga stworzenia globalnych standardów i zapewnienia interoperacyjności między różnymi systemami. Jest to skomplikowane zadanie, które wymaga współpracy między organizacjami i rządami.

Warto też dodać, że chociaż tożsamość zdecentralizowana oferuje większe bezpieczeństwo w niektórych obszarach, istnieje nadal ryzyko ataków, fałszerstw i kradzieży danych. Konieczne jest odpowiednie zarządzanie ryzykiem i zapewnienie odpowiednich mechanizmów ochrony danych.